Avrupa Birliği, Türkistan ile olan stratejik ortaklığı derinleştirmek adına tarihi bir adım attı. 4 Nisan 2025’te Semerkand’da düzenlenen Türkistan-AB Zirvesi sonrasında konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 13.2 milyar dolarlık yatırım paketini kamuoyuyla paylaştı. Bu dev hamle, AB’nin Küresel Geçit programı kapsamında Türkistan’a yönelik en kapsamlı ekonomik destek paketi olma özelliği taşıyor.
Von der Leyen açıklamasında, “Bu yatırımlar sadece ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal ve çevresel dönüşüm içindir. Türkistan büyürse Avrupa da büyür” ifadelerini kullandı.
TRANS-HAZAR KORİDORU: KITALARI BİRLEŞTİREN PROJE
Yatırım paketinin en büyük payı, Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergâhı’na ayrıldı. AB, bu hat için 11 milyar dolarlık bütçe ayırdı. Proje, Türkistan ülkelerini Hazar Denizi üzerinden Kafkasya’ya, oradan Avrupa’ya bağlamayı amaçlıyor. Lojistik altyapının gelişmesiyle bölgedeki ihracatın kolaylaşacağı ve transit ticaretin hız kazanacağı öngörülüyor.
Miadını dolduran Doğu Ortaklığı’nın yerini Trans-Hazar Ortaklığı alacak
Bu koridorun, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne dengeli bir alternatif sunması da bekleniyor. Böylece Türkistan, Avrupa ile Asya arasında stratejik bir geçiş noktası haline gelecek.
Trans-Hazar’da taşınan yük miktarı 4,1 Milyon tona ulaştı
ARAL GÖLÜ’NE UMUT: ENERJİ VE ÇEVRE GÜVENLİĞİ
AB’nin ikinci önceliği çevre, su ve enerji güvenliğini kapsıyor. Özellikle Aral Gölü havzasında sürdürülebilir kalkınma hedefiyle büyük projelere imza atılıyor. Yeni barajlar inşa edilerek hem enerji üretimi artırılıyor hem de suyun verimli kullanımı sağlanıyor.
Ayrıca, Aral Gölü çevresinde başlatılan “yeşil kuşak” projesi, çölleşmeye karşı bölgeyi yeniden canlandırmayı hedefliyor. Ursula von der Leyen, bu projeyi “çölü yeniden yaşamla yeşertme” girişimi olarak tanımladı. Ekosistem restorasyonuyla tarımsal verimliliğin artması bekleniyor.
ISF Gymnasiade 2024 Bahreyn’de başladı
TÜRKİSTAN’IN EN ÜCRA NOKTALARINA DİJİTAL ERİŞİM
Üçüncü öncelik dijital dönüşüm. Avrupa Birliği, Türkistan’daki internet erişim eksikliğini gidermek için uydu destekli dijital bağlantı projeleri başlattı. 2025 yılı içinde sadece Kazakistan’da 2.000 okul ve yüzlerce köy Avrupa uydularıyla internete kavuşacak. Projenin ilerleyen aşamalarında 1.700 köy daha dijital altyapıya dahil edilecek.
Bu hamle, bölgedeki eğitim, sağlık ve kamu hizmetlerinin modernleşmesini sağlayarak sosyal kalkınmaya katkı sunacak.
Türklüğü silme projesi Orta Asya. Güzel Türkistan sana ne oldu?
KRİTİK HAMMADDELER: DEĞER ZİNCİRİ TÜRKİSTAN’DA KURULACAK
Paketteki dördüncü başlık ise kritik hammaddelere yönelik yatırımları kapsıyor. Temiz enerjiye geçişte kilit rol oynayan nadir madenler için Avrupa Birliği, Kazakistan ve Özbekistan ile Mutabakat Zaptı imzaladı. Semerkand Zirvesi’nde bu iş birliği, Kritik Hammaddeler Ortak Bildirisi ile daha da ileri taşındı.
Avrupa, Türkistan’daki maden zenginliğine sadece hammadde gözüyle bakmıyor. Von der Leyen’e göre, burada kurulacak üretim tesisleriyle katma değerli ürünlerin bölgede üretilmesi sağlanacak. Bu da hem istihdam yaratacak hem de yerel ekonomiyi güçlendirecek.
TÜRKİSTAN’IN AB İLE GELECEĞİ PARLAK GÖRÜNÜYOR
AB’nin bu büyük ölçekli yatırımı, Türkistan ile Avrupa arasında uzun vadeli ve dengeli bir ortaklık kurma niyetini net bir şekilde ortaya koyuyor. Yalnızca ekonomik değil, çevresel ve toplumsal etkileriyle de dikkat çeken paket, bölgede sürdürülebilir kalkınmanın önünü açacak. Avrupa Birliği, Türkistan’ı yalnızca bir yatırım alanı olarak değil, geleceğin stratejik ortağı olarak konumlandırıyor.
Semerkand Zirvesi ile başlayan bu yeni dönem, Türkistan ülkeleri için tarihi bir dönüm noktası olabilir. Avrupa’nın bölgeye yaklaşımı artık daha fazla eşitlik, ortaklık ve yerel kalkınma ekseninde şekilleniyor.
